تفسیر صفحه ۲۹قرآن کریم

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی 《درمیان سلام》در تفسیر صفحه ۲۹قرآن کریم آمده است ؛«أُحِلَّ لَکُمْ لَیْلَةَ الصِّیامِ الرَّفَثُ إِلی‏ نِسائِکُمْ هُنَّ لِباسٌ لَکُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّکُمْ کُنْتُمْ تَخْتانُونَ أَنْفُسَکُمْ فَتابَ عَلَیْکُمْ وَ عَفا عَنْکُمْ فَالْآنَ بَاشِرُوهُنَّ وَ ابْتَغُوا ما کَتَبَ اللَّهُ لَکُمْ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا حَتَّی یَتَبَیَّنَ لَکُمُ الْخَیْطُ الْأَبْیَضُ مِنَ الْخَیْطِ الْأَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِ ثُمَّ أَتِمُّوا الصِّیامَ إِلَی اللَّیْلِ وَ لا تُبَاشِرُوهُنَّ وَ أَنْتُمْ عاکِفُونَ فِی الْمَساجِدِ تِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَقْرَبُوها کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ آیاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ» در شب‏‌های روزه (ماه رمضان)، آمیزش با همسران‌تان برای شما حلال شد، آنها برای شما (همچون) لباس هستند و شما برای آنها (همچون) لباس. خداوند می‌دانست که شما به خود خیانت می‌کردید (و آمیزش را که ممنوع بود، بعضاً انجام می‌دادید) پس توبۀ شما را پذیرفت و از شما درگذشت. اکنون (می‌توانید) با آنها هم بستر شوید و آنچه را خداوند بر شما مقرّر فرموده، طلب کنید و بخورید و بیاشامید تا رشتۀ سفید از رشتۀ سیاه (شب) برای شما آشکار گردد. سپس روزه را تا شب به اتمام رسانید. و درحالی‌‌که معتکف در مساجد هستید، با زنان آمیزش نکنید. این حدود و احکام الهی است پس (به قصد تجاوز و گناه) به آن نزدیک نشوید. خداوند این چنین آیات خود را برای مردم، روشن می‌سازد، باشد که پرهیزگار گردند.

نکته‌های سورۀ بقره – آیۀ ۱۸۷:

در آغاز اسلام، در شب و روز ماه رمضان، آمیزش با همسر ممنوع بود و همچنین در ساعت معیّنی از شب می‌‏توانستند افطار کنند و اگر خوابش می‌گرفت، بعد از بیداری حقّ غذا خوردن نداشت.
برخی مسلمانان علی‌رغم ممنوع بودن آمیزش جنسی، این کار را انجام می‌دادند، ولی برخی دیگر با وجود زحمت و سختی، از خوردن در شب بعد از بیداری خودداری می‌کردند.
یکی از یاران پیامبر به نام مطعم‌بن‌جبیر هنگام افطار به علّت دیر حاضر شدن غذا، خوابش برد، وقتی بیدار شد گفت: من دیگر حقّ غذا خوردن ندارم و فردا را بدون غذا روزه گرفت و برای کندن خندق اطراف مدینه حاضر شد. در بین کار به علّت شدّت ضعف، از حال رفت و بی‌هوش شد.
پیامبر صلّی اللَّه علیه و آله بسیار متأثّر شد و این آیه نازل گردید که غذا خوردن تا طلوع فجر آزاد است و آمیزش با همسران در شب‌های ماه رمضان مانع ندارد.
خداوند متعال می‌‏داند که شما به خویشتن خیانت می‌‏کردید و قدرت صبر و خودداری نداشته و ندارید، به‌همین‌دلیل تکلیف را بر شما آسان و گذشتۀ شما را عفو نمود.
اعتکاف، به معنای بریدن از دنیا و پناهنده شدن به خداست. پیامبر اکرم صلّی اللَّه علیه و آله با گرفتاری‌ها و مشکلاتی که داشتند، گاهی در مسجد برای چند روز معتکف می‌‏شدند و بدین‌وسیله روح خود را صفا و آرامش بیشتر می‌دادند.
از آنجا که در غیر حال اعتکاف نیز آمیزش در مسجد ممنوع است، به نظر می‌‏رسد مراد از کلمه «عاکِفُونَ» همان سکونت در مسجد باشد، نه اعتکاف به معنای عبادت مخصوص.
در تشبیه همسر به لباس، نکات و لطایف بسیاری نهفته است:
لباس باید در طرح و رنگ و جنس مناسب انسان باشد؛ همسر نیز باید کفو انسان و متناسب با فکر و فرهنگ و شخصیّت انسان باشد.
لباس مایۀ زینت و آرامش است؛ همسر و فرزند نیز مایۀ زینت و آرامش خانواده‏ هستند.
لباس عیوب انسان را می‌‏پوشاند؛ هر یک از زن و مرد نیز باید عیوب و نارسایی‌های یکدیگر را بپوشانند.
لباس انسان را از سرما و گرما حفظ می‌‏کند، وجود همسر نیز کانون خانواده را گرم و زندگی را از سردی می‌‏رهاند.
دوری از لباس، مایۀ رسوایی است؛ دوری از ازدواج و همسر نیز سبب انحراف و رسوایی انسان می‌‏گردد.
در هوای سرد لباس ضخیم و در هوای گرم لباس نازک استفاده می‌‏شود، هر یک از دو همسر نیز باید اخلاق و رفتار خود را متناسب با نیاز روحی طرف مقابل تنظیم کند اگر مرد عصبانی است، زن با لطافت با او برخورد کند و اگر زن خسته است، مرد با او مدارا کند.
انسان باید لباس خود را از آلودگی حفظ کند، هر یک از دو همسر نیز باید دیگری را از آلوده شدن به گناه حفظ نماید

پیام‌های سورۀ بقره – آیۀ ۱۸۷:
۱. تخفیف و آسان‌گیری در احکام، از ویژگی‌های دین اسلام است. «أُحِلَّ لَکُمْ»
۲. رعایت ادب در سخن، از ویژگی‌های قرآن است. «الرَّفَثُ» به معنای سخن گفتن پیرامون مسائل زناشویی است که در آیه به کنایه از آمیزش آمده است.
۳. هر کجا خواستید راهی را ببندید، یک راه مشروع را باز بگذارید. چون خداوند در روز رمضان، آمیزش را ممنوع می‌‏کند، لذا در شب آن را مجاز می‌‏شمرد. «أُحِلَّ لَکُمْ لَیْلَةَ الصِّیامِ الرَّفَثُ»
۴. عبادتِ روز و لذّت مشروع شب، نشانۀ جامعیّت دین است. در یک آیه هم احکام روزه وهم مسائل زناشویی آمده است. «أُحِلَّ لَکُمْ لَیْلَةَ الصِّیامِ الرَّفَثُ إِلی‏ نِسائِکُمْ»
با اینکه آمیزش جنسی، در اوّل هر ماه مکروه است، لکن در اوّل ماه رمضان مستحبّ است و شاید به خاطر این است که باید به نحوی مردم را تأمین نمود، سپس از آنان تکلیف خواست.
۵. اسلام به نیازهای طبیعی توجّه کامل دارد. «الرَّفَثُ إِلی‏ نِسائِکُمْ»
۶. نیاز زن و مرد به یکدیگر، دو طرفه است و هر یک برای پوشش نیازهای طبیعی خود به دیگری نیازمند است. «هُنَّ لِباسٌ لَکُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ»
۷. خداوند از جزئیات کارهای انسان آگاه است. «عَلِمَ اللَّهُ أَنَّکُمْ»
۸. انسان، جایزالخطا و غریزۀ جنسی در او قوی است. «کُنْتُمْ تَخْتانُونَ أَنْفُسَکُمْ»
۹. ترک فرمان خدا، خیانت و ظلمی است به خود ما. «تَخْتانُونَ أَنْفُسَکُمْ»
۱۰. در آمیزش و فرزندخواهی، برای خداوند تکلیف معیّن نکنید که پسر باشد یا دختر. «وَ ابْتَغُوا ما کَتَبَ اللَّهُ لَکُمْ»
۱۱. حتّی آمیزش جنسی باید هدفدار باشد. «وَ ابْتَغُوا ما کَتَبَ اللَّهُ لَکُمْ»
۱۲. معیار احکام اسلامی، معیارهای عمومی، طبیعی و ساده است. پیدا شدن سپیدۀ صبح یا تاریکی شب را، هر کس در هر کجا باشد می‌تواند بفهمد. «یَتَبَیَّنَ لَکُمُ الْخَیْطُ الْأَبْیَضُ مِنَ الْخَیْطِ الْأَسْوَدِ»
۱۳. نقش زمان‌بندی را در عبادات فراموش نکنیم. «أَتِمُّوا الصِّیامَ إِلَی اللَّیْلِ»
۱۴. اعتکاف، سکونت در مسجد است، مشروط به روزه گرفتن. «عاکِفُونَ فِی الْمَساجِدِ»
۱۵. پیشگیری از گناه لازم است. قرآن می‌‏فرماید: به گناه نزدیک نشوید؛ چون نزدیک شدن به گناه همان و افتادن در آن همان. «فَلا تَقْرَبُوها»
۱۶. تقوا، فلسفۀ احکام الهی است. روزه برای تقواست؛ آمیزش جنسی مشروع نیز برای تقواست. «لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ»
این سوره که با جملۀ «هدیً للمتّقین» آغاز گردیده است، در آیات مختلف تقوا را به عنوان هدف دستورات الهی مطرح می‌کند.
۱۷. عمل به دستورات الهی، بستر رشد و تقوا می‌‏باشد. «لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ»